Türkiye'nin IB Haritası

Uluslararası Bakalorya Programı (IB) nedir?

Daha iyi ve daha barışçıl bir dünya yaratmak amacıyla gençleri gerekli beceriler, değerler ve bilgiyle güçlendirme ortak vizyon ve misyonunu paylaşan bir uluslararası okul, eğitimci ve öğrenci topluluğu hayal edin. İşte Uluslararası Bakalorya (IB) budur. IB tarafından sunulan ilk program olan Diploma Programı (DP) 1968’de oluşturuldu. Program, kültürler arası anlayış ve saygıyı öne çıkarma amacına da hizmet edecek, uluslararası geçerliliği olan bir üniversite giriş yeterliği sayesinde coğrafi ve kültürel hareketliliği sağlayacak zor ama dengeli bir eğitim vermeyi amaçladı. 1994’te Orta Yıllar Programı’nın (MYP), 1997’de de İlk Yıllar Programı’nın (PYP) sunulmasıyla birlikte, IB 3 ila 19 yaş arası öğrenciler için bir uluslararası eğitim süreci belirlemiş oldu. 2012 yılında, IB Kariyer Odaklı Program’ın (CP) tanıtılması, 16-19 yaş arası öğrencilere uluslararası eğitim seçenekleri sağlayarak bu süreci zenginleştirdi. IB programlarının her biri öğrencilere, içinde bulundukları dünyanın karmaşalarından anlam çıkartmalarına yardımcı olacak ve onları gelecek için sorumlu eylemler yaparken gerekecek beceri ve eğilimle donatacak bir eğitim verme ortak arzusunu yansıtır. Programlar disiplinler arası, kültürel, ulusal ve coğrafi sınırları aşan ve eleştirel katılımı, ufuk açıcı fikirleri ve etkin ilişkileri öne çıkaran bir eğitim sunar. (Uluslararası Bakalorya (IB) Eğitimi Nedir?, 2017)

Türkiye’de bulunan IB okullarının güncel haritasına aşağıdaki linkten ulaşılabilir.

https://www.ibo.org/about-the-ib/the-ib-by-country/t/turkey/

Uluslararası Bakalorya (IB) programı Türkiye’de ilk kez 1994 yılında Koç Özel Lisesi’nde uygulanmaya başladı. Ertesi yıl, Eyüpoğlu Lisesi başvurularını yapmış ve takip eden yıllarda çeşitli özel okullar da sürece dahil olmuştur. 2007 yılında İstanbul Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi ilk devlet okulu IB programına katıldı. (Hürriyet, 2021). 2021 yılı Kasım ayı itibariyle şu anda Sosyal Bilimler Liseleri’nden başka aralarında İmam Hatip Liseleri, Anadolu Liseleri ve Fen Liseleri’nin de bulunduğu 8 devlet okulunda da IB Diploma Programı uygulanmaktadır. IB programını uygulayan okulların sayısı düzenli olarak IBO’nun resmi sitesinde güncellenmektedir. Şu anda IB tarafından onaylanmış 121 okulda; 49 PYP, 12 MYP ve 60 DP programı uygulanmakta olup akreditasyon sürecinde olan okullar bulunmaktadır. Güncel rakamlara https://www.ibo.org/about-the-ib/the-ib-by-country/t/turkey/ linkinden erişilebilir.

IB Türkiye öğrenci profilinde önemli eksiklere yanıt vermektedir (Hürriyet, 2021). IB öğrenen profili, IB eğitiminin merkezine öğrenciyi yerleştirir. IB eğitiminin bütünsel doğasını 10 nitelik yansıtır. Bu nitelikler bilgi ve beceri geliştirmenin yanı sıra merak ve şefkat gibi ruhu besleyici özelliklerin önemini vurgular. Bilişsel gelişimin yanı sıra, IB programlarının öğrencilerin sosyal, duygusal ve fiziksel refahlarıyla da ilgilendiğinin ve öğrencilerin kendilerine, başkalarına ve çevrelerindeki dünyaya saygı duymalarını sağladıklarının da altını çizerler. (Uluslararası Bakalorya (IB) Eğitimi Nedir?, 2017) The IB learner profile places the student at the centre of an IB education. The 10 attributes reflect the holistic nature of an IB education. They highlight the importance of nurturing dispositions such as curiosity and compassion as well as developing knowledge and skills. They also highlight that along with cognitive development, IB programmes are concerned with students’ social, emotional and physical well-being, and with ensuring that students learn to respect themselves, others, and the world around them.

IB Programları dünyanın her yerinde tanındığı için dünyanın pek çok yerinde prestijli üniversitelere kabulü kolaylaştırmaktadır. Çeşitli vakıf üniversiteleri, iyi puanlarla mezun olan öğrencilere farklı avantajlar sunmaktadır: hazırlık programından doğrudan muafiyet, puana göre farklı oranlarda burs imkanları, aynı puan türüyle öğrenci alan ve puanlarının yerleşmeye yetmediği başka bir bölüme geçiş hakkı, çift anadal, üniversite birinci sınıf derslerinden krediyle muafiyet, vb. Her vakıf üniversitesinin sunduğu avantajlara kendi websitelerinde yer verilmektedir. IB diploması ile MEB lise diplomasının denkliği henüz tanınmamış olduğu için Türkiye'deki sadece uluslararası okul statüsünde olmayan IB okulları bu programı ek bir program olarak sunmaktadırlar. Hem lise hem de IB diplomasına sahip olan öğrenciler, ÖSYM tarafından yapılan üniversite giriş sınavlarını almak durumundadır. Türkiye'deki üniversite giriş sınavlarında, lise diploması sonuçları dikkate alınmaktadır.

Dört IB Programı

Dört IB programının her biri kapsamlı, dengeli, kavramsal ve bağlı, detaylı ve gelişimsel olarak uygun müfredat veya müfredat çerçevesi sunar.

Dört programı bir arada tutan şey, uluslararası bilinç ve IB öğrenen profilinin niteliklerini geliştirme konusuna ortak bir odaklanmadır. Yine de her programın kendine özgü kimliği ve gelişimsel olarak uygun unsurları vardır.

Örneğin:

• İlk Yıllar Programı’nda öğrenme, konular arasındaki geleneksel sınırları aşmayı hedefler. Öğrenciler küresel önem taşıyan disiplinler üstü altı temayı araştırırlar: biz kimiz, mekân ve zamanda neredeyiz, kendimizi nasıl ifade ederiz, dünyanın işleyişi, kendimizi düzenleme ve gezegeni paylaşma.


• Orta Yıllar Programı’nda öğrenciler, PYP’deki disiplinler üstü temalardan geliştirilen ve genişleten altı küresel bağlamı araştırırlar: kimlikler ve ilişkiler, kişisel ve kültürel kimlik, mekân ve zamandaki yerimiz, bilimsel ve teknik yenilikler, adalet ve kalkınma, küreselleşme ve sürdürülebilirlik.


• Diploma Programı’nda müfredat, altı konu grubundan ve Diploma Programı çekirdeğinin üç öğesinden oluşur. Bu temel öğelerden biri olarak bilgi teorisi dersi, bildiklerimizi nasıl biliyoruz temel sorusunun incelenmesi suretiyle öğrencileri kendi bakış açıları ve varsayımlarını daha çok farkında olmaya teşvik eder.


• Kariyer Odaklı Program'da (CP) öğrenciler Diploma Programı derslerini kariyer odaklı dersler ve CP’nin dört çekirdek öğesiyle birleştirirler. Bu çekirdek öğelerden biri olan kişisel ve profesyonel beceriler dersi öğrencileri iş yerinde karşılaşabilecekleri kişisel ve profesyonel durumlarla verimli şekilde baş edebilmeye hazırlar.

Kaynaklar

2017. What is an IB Education?. [ebook] International Baccalaureate Organisation.
Available at: https://www.ibo.org/globalassets/what-is-an-ib-education-2017-en.pdf [Accessed 8 September 2017].

2017. Uluslararası Bakalorya (IB) Eğitimi Nedir?. [ebook] International Baccalaureate Organisation.
Available at:https://www.ibo.org/contentassets/76d2b6d4731f44ff800d0d06d371a892/what-is-an-ib-education-2017-tr.pdf [Accessed 10 November 2021].

2021. Hürriyet. Retrieved November 9, 2021,
From https://www.hurriyet.com.tr/egitim/hayat-boyu-ogrenme-modelinde-sadece-akademik-yeterlilik-yetmiyor-41800015